Dobre słodkie wino to takie, które nie jest mieszanką kiepskiego, kwaśnego soku z winogron, który ktoś na koniec posłodził. Mimo iż większość win na świecie sprzedaje się jako wytrawne, nie znaczy to, że nie znajdziecie dobrej jakości słodkich trunków. Podpowiadamy jak to zrobić.
Ten poradnik powstał z myślą o absolutnie początkujących osobach w świecie wina. Jest przeznaczony dla laików i osób zupełnie zielonych. Na początek w tekście wyjaśniamy, czym różnią się dobre wina od tych kiepskich, co to jest apelacja i podział na wina stołowe oraz wszystkie inne. Następnie, odpowiadamy na pytanie, czym jest w ogóle dobre słodkie wino i gdzie go szukać. Na końcu tekstu podajemy wam konkretne przykłady.
Co to jest apelacja?
Dobre słodkie wino to po prostu jakościowe wino z regionu, który produkuje naturalnie słodkie trunki. O co chodzi? O podział win z uwagi na apelacje. W Europie i większości krajów, gdzie wino jest produkowane istnieje kilkustopniowy podział wina, który w dużej mierze informuje nas o jakości trunku. Apelacja w świecie wina oraz niektórych produktów spożywczych to zestaw reguł i przepisów które regulują to, skąd dany produkt pochodzi, według jakich metod może być produkowany, jak ma być opakowany oraz długo dojrzewany czy leżakowany. Apelacje oznaczamy przeważnie albo skrótem literowym, np. AOC, DOCG, IGT, lub pełną nazwą apelacji wraz z regionem np: appellation barsac controlee, albo Denominaciones de Origen de Aragón. W wolnym tłumaczeniu możemy rozumieć to jako Apelacja Barsac kontrolowana, oraz oznaczenie pochodzenia z aragonii.
Co wiemy o winie?
Ponieważ w większości przypadków miejsce pochodzenia wskazuje też na inne parametry – rodzaj winogron, metoda winifikacji, czas i sposób dojrzewania, winiarze zakładają, że wystarczy nam wiedzieć skąd pochodzi wino by móc podać jego podstawową charakterystykę. Oczywiście, to przydatna wiedza tylko wtedy kiedy faktycznie znamy się na winach i wiemy, że wina z Barsac, pochodzą z apelacji, która jest częścią apelacji bordeaux, że wina te powstają z winorośli Sauvignon, Sémillon i Muscadelle, są biale słodkie z aromatem miodu fig, akcji oraz słodkimi owocowymi nutami w smaku.
Dobre słodkie wino to rzadko wino stołowe
W obrębie Unii Europejskiej najniższym stopniem są właśnie wina stołowe. W praktyce to wszystkie wina, od najtańszych wyrobów wino podobnych po dobre i bardzo dobre trunki, które nie zmieściły się w innych kategoriach z różnych powodów. Wino stołowe zostało przeważnie jedynie zabutelkowane lub wyprodukowane na terenie kraju wskazanego na etykiecie. Musi powstać z moszczu winogronowego bez dodatku wody i sztucznych dodatków, może być dosładzane tylko w określony prawem sposób i posiadać wymaganą prawem etykietę. I to właściwie w zarysie wszystkie wymogi. Wina te oznacza się zależnie od kraju określeniami: Vino de mesa, Tafelwein, Vin de Table, Vino da tavola itd.
Apelacja? To nie takie proste…
Niestety, co kraj to obyczaj i nie wszystkie państwa nawet w obrębie ue stosują te samą klasyfikację. Czasami ma ona 2-3 stopnie, czasami więcej, w niemczech wina klasyfikowane są z uwagi na zawartość cukru w gronach, we włoszech bardzo dobre i poważane wina mogą spaść do kategorii win stołowych. A ponadto, każdy kraj podaje nazwę apelacji używając własnego języka i własnych skrótów. Nie ma więc międzynarodowego skrótu literowego, który mówił by nam wprost, tak to wino z apelacją. Tak więc włosi oznaczają wina skrótami: IGT, DOC i DOCG, hiszpanie: Vdt dla win regionalnych oraz DO i DOC dla pozostałych win z apelacją, Francuzi używają zaś skrótów VdP (wino regionalne), AOC dla pozostałych. Skomplikowane, wiem. Na całe szczęście nie musicie się tego uczyć na pamięć. Dlaczego?
Co reguluje apelacja w ramach win sprzedawanych w Europie?
- wykazy odpowiednich odmian winogron, których wolno używać
- szczegółowe informacje na temat wymaganych metod uprawy winorośli
- regulacja praktyk wzbogacania i słodzenia
- ustalenie minimalnej naturalnej mocy alkoholu
- maksymalna wydajność na hektar
- analiza win i ocena właściwości organoleptycznych
- zapewnienie, że produkcja winogron, produkcja wina i rozwój są prowadzone w określonym regionie
- okoliczności, w których wino gatunkowe może zostać obniżone do statusu wina stołowego
Wino stołowe zostawiamy na półce
Po pierwsze, dlatego, że coraz więcej miejsc odchodzi od sprzedaży wina stołowego. SPora część asortymentu w markecie to właśnie wina z apelacją – czasem lepsze czasem gorsze, ale z apelacją. Po drugie, Jeśli tylko umiemy znaleźć na butelce informacje o tym, że wino jest stołowe “vino di messa, tafelwein, vin de table, table wine, etc. to możemy skrócić znacząco czas naszych poszukiwań. Dodatkowym wyróżnikiem będzie informacja o zawartości cukru. Wina w ramach apelacji są w przeważającej większości wytrawne, a jeśli nie są, to nie zawierają tej informacji na etykiecie. Określenia półsłodki, półwytrawny tyczą się win stołowych. Wyjątkiem w tej klasyfikacji są niemcy, ale o tym jak niemcy klasyfikują wino opowiem wam kiedyś mam nadzieje w osobnym podcaście. Jeśli widzicie napis wino stołowe półsłodkie, odkładacie butelkę i szukacie dalej. Dobre słodkie wino to rzadko kiedy wino stołowe.
Fot. Pexels.com
Jak rozumieć apelacje?
Fakt, że dane wino jest np. z Doliny Napa nie przesądza jeszcze o jego jakości. Apelacja mówi nam jedynie, że trunek został wyprodukowany w konkretny sposób. Czyli tak, jak produkuje się go w tym wypadku w napa valley. Ale magiczne Chianti, cotes du rhone czy Rioja nie czyni wina z automatu dobrym.
Wino słodkie czy wytrawne?
Co znaczy słodkie wino? Niby odpowiedź jest jasna – słodkie wino to takie, które ma słodki smak. Wino można uczynić słodkim na dwa sposoby: dolewając słodki sok z winogron i zatrzymując fermentacje w sposób sztuczny, albo uzyskując wino naturalnie słodkie, czyli takie, które po zakończeniu fermentacji nadal jest słodkie. Według Komisji Europejskiej słodkie wino to takie, w którym ilość cukru minimum wynosi 48 gramów na litr. Górnej granicy nie ma, bo słodkie Tokaje mogą mieć nawet powyżej 150 – 200 gramów fruktozy i sacharozy w litrze. Zatem dobre słodkie wino może posiadać w sobie nawet szklankę cukru. Różnice pomiędzy markami, typami, stylami i apelacjami będą więc znaczące oraz wyraźnie widoczne.
Dobre słodkie wino a może dobre wytrawne wino?
Wiele osób sięga po słodkie wina, bo nie lubi smaku tanin, czy garbników, a więc tego, co sprawia, że wino jest cierpkie. Są na świecie odmiany winogron i warianty wina, które słyną z z bycia cierpkimi. Inne z kolei, np. Chablis, Rieslingi czy Muscadety będą niekiedy legendarnie wręcz kwasowe. Nie jest jest jedną regułą, że wina wytrawne muszą być cierpkie lub kwaśne. Merlot, Viognier czy Greneche Blanc będą naturalnie dosyć łagodne w smaku. Im więcej w winie kwasu oraz tanin i garbników, tym mniej słodkie będzie się ono wydawać. Kieliszek wytrawnego Primitivo może być odbierany przez nas jako słodki, choć zawartość cukru będzie w nim minimalna.
Dobre słodkie wina: wybrane przykłady
Hiszpania: słodkie wino hiszpańskie to przede wszystkim Sherry (uwaga! są też wytrawne odmiany!), Malagi, Madery lub słodkich win z regionu Navarre. Sherry to wino o charakterystycznym posmaku orzechowym wynikającym ze sposobu jego dojrzewania. Jest ono relatywnie mocne i pite z dedykowanych mniejszych kieliszków. Na początek polecam odmiany Sherry Cream oraz Pedro Ximenez.
Włochy: Marsala to przykład wzmacnianego wina z Sycylii. Ma charakterystyczny mocno owocowy aromat, można kupić ją za kilkanaście złotych, choć tanie jej wersje nie zaoferują wam aż tak wiele. Oprócz Marsali słodkie wina znajdziecie także m.in. w regionie Asti. Należą do nich Moscato di Asti.
Francja: Muscat de Beaumes-de-Venise, Muscat de Rivesaltes i Muscat de Frontignan to przykłady win z Langwedocji, które są naturalnie słodkie. Poza nimi, możecie sięgnąć też po wina z apelacji Sauterne, choć ich ceny będą wysokie. Wina te to obok tokaju najsłynniejsze słodkie trunki na świecie. Warto spróbować także innych bordowskich słodkich win z apelacji: Cerons, Saint-Croix du Mont, Loupiac i Cadillac, Graves Supérieures, Cotes de Bordeaux Saint-Macaire i Sainte-Foy-Bordeaux.
Węgry: Król Tokaj. Uwaga! Słodkie będą zawsze tokaje oznaczone jako Tokaji Szamorodni, Tokaji Aszú i przeważnie drogi Tokaji Aszú Eszencia. Zdecydowanie kierowałbym się na węgry szukających dobrych słodkich win.
Dodaj komentarz