Skuteczne sposoby na kaca – takie w ogóle istnieją? Jak mieszenie alkoholi wpływa na nasz organizm? Czy etanol rzeczywiście odwadnia? Od dekad nauka pochyla się nad problemem objawów powodowanych przez nadmierne spożycie alkoholu. Czas więc abyśmy, zwykli śmiertelnicy poznali wyniki tych dociekań. Nadchodzą święta, a więc czas w roku, gdy intensywnie myślimy na tym jak zmniejszyć ryzyko kaca spowodowanego pierwszą gwiazdką. Temat jest niezwykle rozległy ich dość skomplikowany.
Czym jest kac?
Zacznijmy od najważniejszego. Kac to zespół objawów o różnym nasileniu, które towarzyszą nam umownie mówiąc, na drugi dzień po spożyciu większej ilości alkoholu. Umownie mówiąc, bo wypić możemy niewiele i nadal mieć kaca. Objawy mogą pojawić się wcześniej niż na drugi dzień. Tym niemniej, ból głowy, nudności, światłowstręt, suchość w ustach, pragnienie, palpitacje serca to tylko niektóre z objawów, których doświadczyć można właśnie w związku z tzw. chorobą dnia drugiego. Ludowa medycyna od wieków leczy ten stan na różne sposoby. Musimy jednak powiedzieć otwarcie: zwalczanie kaca możliwe jest jedynie przed lub w trakcie spożywania alkoholu, nigdy po. Jeśli czujesz objawy kaca nie wiele możesz już zrobić. Dzieje się tak dlatego, że szkodzi nam nie sam alkohol, ale to w co zostaje on zamieniony w naszym organizmie. Etanol, czyli chemicznie c2h5OH, albo związek, który odpowiada za stan upojenia alkoholowego, wchłaniany jest do krwi z żołądka. W niewielkim stopniu wchonie się też przez błonę śluzową ust i – właściwie w większości – przez błonę śluzową jelit. Dzieje się to niezwykle szybko,a na pewno znacznie szybciej alkohol dostaje się do naszej krwi niż opuszcza nasz organizm.
Metabolizm alkoholu w organizmie
Z krwi trafia do wątroby, gdzie zostaje zamieniony na aldehyd octowy, środek silnie toksyczny. Jest on odpowiedzialny w dużej mierze za to, co czujemy na drugi dzień po imprezie. Jeśli wątroba nie nadążą z rozkładem etanolu do aldehydu a potem kwasu octowego, alkohol trafia do organów naszego ciała. Między innymi do płuc, skąd może zostać wydalony z powietrzem w ilości do kilku procent.
do wątroby, no i przede wszystkim do mózgu, gdzie jest odpowiedzialny za zmianę naszego samopoczucia i umiejętności tanecznych. Etanol tak sobie następnie krąży i krąży, tak długo, aż wątroba całkowicie się z nim nie upora. To, co odpowiada za nasze złe samopoczucie to jednak nie etanol a głównie aldehyd octowy.
Tempo metabolizowania alkoholu zależy od wielu czynników i to one m.in. będą nas interesować.
Odpowiemy sobie na kilka istotnych pytań dotyczących sposobu picia. Zacznijmy od popularnych mitów, powiedzonek i ludowych mądrości.
Czy bimber powoduje słabszego kaca?
Skuteczne sposoby na kaca to dla wielu po prostu zamiana wódki na bimber. “Super bimberek, taki łagodny, zero chemii, na drugi dzień nie ma kaca, a po wódce ze sklepu to mnie zawsze głowa boli”. Ile razy słyszeliście takie opinie? Niestety, nie mają nic wspólnego z rzeczywistością.
Dlaczego? Otóż: kongenery. To fachowe słówku oznacza substancje, które powstają w alkoholu w trakcie fermentacji w minimalnych ilościach, a które przechodzą wraz z oddestylowanym alkoholem do wódki czy bimbru. W odcinku numer 19 i 18 podcastu na temat wódki dość szczegółowo mówię o tym, jak wygląda destylacja i co decyduje o smaku trunku. Nie mówiłem jednak wiele o kongenerach.
Skuteczne sposoby na kaca zakładają ograniczenie kongenerów
Posługując się definicją możemy powiedzieć: Kongenery to związki naturalnie występujące w napojach alkoholowych, które pochodzą ze źródeł takich jak zboża, skórki winogron i / lub beczki używane do produkcji napojów lub które są dodawane podczas produkcji. Należą do nich takie substancje jak aminy, amidy, adetony, aldehydy octowe, polifenole, histaminy, olej fuzlowy, estry i garbniki.
Ilość kongenerów zależy nie tylko od rodzaju alkoholu, czy surowca z którego powstał, ale też ze sposobu jego produkcji. Spirytus, z którego powstaje przemysłowa wódka jest rektyfikowany, czyli oczyszczany na drodze wielokrotnej destylacji w kolumnie rektyfikacyjnej z niemal wszystkiego, oprócz etanolu i niewielkiej zawartości wody. Dlatego właśnie o wódce mówimy najczęściej, że nie ma smaku. Bimbru oczyścić się w taki sposób nie da. Nie tylko nikt nie ma za szopą kolumny rektyfikacyjnej, która potrafi trzymać temperaturę destylacji i precyzyjnie odparować cały etanol. Nikt nie destyluje bimbru do poziomu 96-98 procent alkoholu, żeby go potem rozcieńczać.
Dlatego, jeśli piliście bimber kiedykolwiek, to zapewne wiecie, że ma on dość charakterystyczny smak. Wynika on nie tyle z wad produkcyjnych czy z kiepskiego surowca – choć tak też może być – ile z faktu, że to nieoczyszczony alkohol. A więc taki, w którym kongenerów jest całkiem sporo. Część z nich buduje kaca, a część tylko smak i zapach tego domowego alkoholu.
Dlaczego po bimbrze nie boli głowa?
Czy po wódce będziemy mieć mniejszego kaca niż po whiskey? Odpowiedź brzmi, niestety tak. Kac powstaje, mówiąc w uproszczeniu, wtedy, gdy nasz organizm nie radzi sobie z “przetwarzaniem” etanolu na aldehyd octowy . Oprócz etanolu, organizm musi poradzić sobie niestety również ze wspomnianymi kongenerami. One również muszą zostać usunięte z organizmu, bo też, podobnie jak alkohol część z nich zamienia się w toksyczne substancje. I tak metanol w naszym organiźmie zamienia się w formaldehyd i kwas mrówkowy. Obie te substancje są dla naszego zdrowia wręcz niebezpieczne a bywa że zabójcze.
Czytaj: Bimber na weselu – kupujesz ryzykujesz
Im więcej kongenerów tym gorzej dla nas. Więcej kongenerów mają te alkohole, które potocznie mówiąc, mają więcej smaku. Są to alkohole dojrzewające w beczkach dębowych: rum, whiskey, burbon, brandy, koniak, calvados, itd. Oprócz nich to także złożone piwo – porter, IPA, jak również wino. Mniej kongenerów znajdziecie w wódce, spirytusie, ewentualnie, w dalszej kolejności w jasnym rumie czy ginie.
Dobra wódka po której nie ma kaca
Czy zatem drogi alkohol to skuteczny sposób na kaca?Czy droższe alkohole będą bardziej przyjazne dla naszego organizmu? Niekoniecznie. Ilość kongenerów zależy nie tylko od jakości, ale też rodzaju alkoholu – dojrzewanie w beczce, użyte surowce, sposób destylacji – wszystko to będzie miało wpływ na smak i na to, jak po spożyciu takiego alkoholu będziemy się czuć.
Ale na pewno jeśli mam mocną głowę, to objawy kaca będą słabsze prawda?
Niestety, nie. I to również zostało potwierdzone badaniami. Tyle że tu porównano odporność na alkohol osób, które twierdzą że przeżywająca kaca boleśnie z tymi, którzy objawów kaca nie wykazują wcale. Przedstawiciele obu grup reagowali na alkohol w podobny sposób. Istnieje natomiast zależność pomiędzy podatnością na alkoholizm, a objawami kaca. Osoby uzależnione od alkoholu, często bardzo odczuwają kaca i to zanim jeszcze zostaną zdiagnozowane jako alkoholicy. Co więcej, dzieci alkoholików odczuwają kaca również dosyć mocno – wynika z badań z 1990 oraz 2005 roku.
Skuteczne sposoby na kaca zdaniem nauki
Tu naukowcy są zgodni. Jeśli działać, to w trakcie nie po fakcie. Kacowi można zapobiegać, ale nie można go wyleczyć. Zatem co możemy zrobić? Wiele badań mówi wprost: Pić, pić jeszcze raz pić… dużo wody. Wiele badań – nie znaczy wszystkie
Spożycie 50 g alkoholu i 250 g wody powoduje, że tracimy od 600 ml do 1 litra wody z organizmu. Dzieje się tak, ponieważ etanol hamuje uwalnianie wazopresyny z przysadki mózgowej. Hormon ten odpowiada za regulacje ilości wydalanego moczu. Im więcej wody nie zostaje zatrzymane przez nerki tym więcej jej tracimy.
Oczywiście, nikt nie pije czystego alkoholu, więc raczej powinniśmy mówić o 125g alkoholu 40% i 250g wody.. To daje dwa, średniej wielkości raczej mocne drinki.
Woda, woda i jeszcze raz woda
Czyli wypadałoby po dwóch drinkach wypijać dodatkowo szklankę wody, co oczywiście jest absurdem. Głównie dlatego, że wodę i tak przyjmujemy już w tych drinkach. A poza nią pewnie przyjmiemy także wodę z jedzeniem lub innymi napojami. Ja rekomenduje wypić dodatkowe 1,5 do 2 litrów płynów bezalkoholowych (najlepiej wody). Tak uninknemy skutków odwodnienia jak pragnienie, suchość w ustach, osłabienie a nawet zawroty głowy. Ale to moja rekomendacja, nie wiem, ile wody, np. podczas całonocnej imprezy rekomenduje spożywać WHO. No i istnieje też przynajmniej jedno badanie, którego wyniki podważają tezę o tym, jakoby odwodnienie było powiązane z kacem.
Picie na pusty żołądek? Nigdy!
Jedzcie. I to raczej dużo niż mało. Węglowodany, tłuszcze, białka spowalniają wchłanianie alkoholu z żołądka do jelit i sprawiają, że upijamy się wolniej. Alkohol nie dostaje się do krwi tak szybko, więc organizm może poradzić sobie z jego przetrawieniem na raty. Etanol wchłania się z żołądka w ilości zaledwie 20 procent. Pozostałe 80 proc spożytego alkoholu zostanie wchłonięta z jelita cienkiego. Jeśli pijemy na pusty żołądek zwieracz odźwiernika, który znajduje się między żołądkiem a jelitem cienkim, będzie otwarty. Etanol przejdzie więc bezpośrednio przez otwarty zwieracz odźwiernika do jelita cienkiego i dlatego szybciej się wchłonie.
A czy istnieją pokarmy, które same z siebie mogą zmniejszać nasilenie kaca? Naukowcy podejmowali próby znalezienia idealnego zabójcy kaca. Wśród pokarmów typowane były l-cysteina, witamina b, cynk czy fruktoza. Ta ostatnia była podawana jako środek na wytrzeźwienie bywalcom pubów w Wielkiej Brytanii. Niestety ilość, która mogłaby mieć jakiś pozytywny efekt na organizm jest zbyt wysoka, by takie działanie się opłacało.
Leki na kaca
Jak poradzić sobie z pozostałymi symptomami? Czy leki mogą stanowić skuteczny sposób na kaca?
Ból głowy możemy wyeliminować lekami bez recepty, ale musimy zachować ostrożność. Ibuprofen na przykład, w połączeniu z alkoholem może doprowadzić do krwawienia z przewodu pokarmowego. Niesteroidowe leki przeciwzapalne mogą także zaburzać czynności nerek. Paracetamol zmieszany z alkoholem może z kolei uszkadzać wątrobę. Dlatego przyjmowanie leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych w trakcie, gdy czujemy jeszcze wpływ alkoholu na organizm może być zwyczajnie niebezpieczne.
Należy też pamiętać, że alkohol podrażnia bezpośrednio żołądek oraz jelita. To powoduje stan zapalny wyściółki żołądka (tj. zapalenie żołądka) i wzmaga opóźnione opróżnianie żołądka. To stąd biorą się nudności, wymioty, czy bóle brzucha. Dodatkowo, alkohol zwiększa wydzielanie kwasu żołądkowego i soku trzustkowego, co wpływać będzie na uczucie zgagi czy niestrawność.
Skuteczne sposoby na kaca (co robić?)
- Nigdy nie pij na pusty żołądek
- W trakcie spożywania alkoholu pij dużo wody
- Nie mieszaj leków przeciwbólowych z alkoholem
- Podczas picia zrezygnuj z palenia tytoniu i innych mocnych używek
- Pij jaśniejsze alkohole (wódka, gin, jasny rum) zamiast whisky, koniaku, czy piwa
- Witamina B, cynk, fruktoza i l-cysteina mogą zmniejszać objawy kaca
Dodaj komentarz